Bazen bir konu hakkında net bir görüşünüz olsa da topluluk bunun aksini söylüyorsa ona uymak zorunda hisseder ya da kendinizi farkında bile olmadan uymuş bulursunuz. Eğer topluluk doğru yönde hareket ediyorsa ne ala, ya etmiyorsa?
1951 yılında Psikolog Solomon Asch bu sorunun yanıtını merak etti ve bir deney tasarladı. Deney için 50 üniversite öğrencisine ulaşıldı, bu deneyin bir görme testi olduğu söylendi. Deneyde yalnızca birkaç farklı boyda çubuk vardı. Soru Asch’in elindeki çubuğun masadaki hangi çubukla aynı boyda olduğuydu. Bu kadar basit. Ancak içerde deneyin aslında ne olduğunu bilen 7 sahte denek vardı. Her bir öğrenci tek tek bu 7 kişiye dahil edildi. Yani aslında amaç gerçek deneğin, sahte deneklerin söylemlerinden etkilenip etkilenmeyeceği, topluluğa uyup uymayacağını görmekti.
Elbette sahte denekler deney öncesi anlaşmışlardı ve gerçek katılımcı olacaklardan habersizdi. Odadaki herkes hangi çubuğun Asch’in elindeki çubuğa en çok benzediğini sırayla ve sesli olarak söylemek zorundaydı.Gerçek katılımcı en son sıraya oturtuldu ve cevabı en son verdi.
Deney toplam 18 tur sürdü ve sahte denekler 12 denemede yanlış, 6 denemede doğru cevabı verdiler. Bilerek. Asch gerçek deneğin çoğunluğun görüşüne kaç kez uyduğunu ölçtü. Gerçek deneklerin üçte biri (%32) açıkça yanlış olan cevaplarda diğerlerine katıldı. Katılımcıların %75’i en az bir kez yanlış cevaba uyum sağladı, katılımcıların %25’i ise hiçbir koşulda yanlış cevaba uyum sağlamadı.
Deney sonrasında katılımcılarla mülakat yapıldı. Çoğu verdikleri yanlış cevabı aslında gerçekten inanmayarak verdiklerini belirtti. Motivasyonları alay edilmekten ya da tuhaf görünmekten kaçınmaktı. Deneklerden birkaçı yanlış cevapların doğru olduğuna gerçekten inandıklarını söyledi.
İnsanlar iki nedenden dolayı uyum sağlama eğiliminde; gruba uyum sağlama arzusu ve grubun olduğundan daha bilgili olduğuna dair inanç.
Hayatınıza ve seçimlerinize göz gezdirin, nerelerde uydunuz bir başkasına, nerelerde kendi doğrularınıza sahip çıktınız?
Çoğunluk her zaman doğru değildir, çoğunluk her zaman doğruyu bilmez, çoğunluk her zaman doğru yolda ilerlemez.
Sizler için de ufuk açıcı bir yazı olmasını dilerim.
Commenti